Wyprzenia drożdżakowe
Wyprzenia drożdżakowe to powierzchowne zapalenie skóry wywołane w zdecydowanej większości przez grzyby z rodzaju Candida. Są one naturalnymi mieszkańcami skóry oraz błon śluzowych. Występują ponadto w przewodzie pokarmowym.
Kto jest narażony?
Zdrowemu człowiekowi nie zaszkodzą, natomiast u osłabionego mogą doprowadzić do rozwoju tzw. infekcji oportunistycznych. W wyniku obniżenia odporności może dochodzić do nadmiernego rozwoju drożdży na skórze i ujawnienia choroby. Nie można się zatem zarazić przez kontakt z drugim człowiekiem, zwierzęciem ani przez używanie wspólnych przedmiotów.
Jakie sa objawy?
Ogniska zapalenia grzybiczego mogą być bolesne i piekące. Zmiany skórne są czerwone z tendencją do złuszczania się naskórka i pękania w zagłębieniach skóry. W otoczeniu ognisk chorobowych czasami pojawiają się charakterystyczne krosty lub pęcherzyki.
Czynniki sprzyjające rozwojowu choroby
Rozwojowi choroby sprzyja działanie ciepła i wilgoci, a także ucisk oraz ocieranie, co prowadzi do uszkodzenia naskórka. Ulega on oddzieleniu i nabiera białej barwy jak po długim przebywaniu w wodzie. Prowadzi to do utraty funkcji ochronnej skóry, która przestaje być barierą dla środowiska zewnętrznego. Dlatego wyprzenia drożdżakowe lokalizują się w miejscach podatnych na działanie powyższych czynników. Najczęściej są to okolica międzypośladkowa, ponadto krocze oraz fałdy pachwinowe. Dodatkowo zajęte mogą być przestrzenie międzypalcowe stóp i rzadziej rąk. Inne lokalizacje to okolica pachowa, a u kobiet charakterystyczne jest zajęcie fałdów pod piersiami. Zapalenie drożdżakowe skóry może wystąpić zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Często stwierdza się obecność czynników ryzyka, do których zaliczamy: otyłość, cukrzycę, zaburzenia hormonalne i nadmierną potliwość. Inne czynniki to długotrwała antybiotykoterapia lub terapia lekami sterydowymi, które zwiększają podatność na zmiany skórne w postaci rozwoju zakażenia. Dodatkowo na wyprzenia drożdżakowe narażone są osoby cierpiące na choroby, w których osłabieniu ulega układ odpornościowy (np. w przypadku nowotworów czy zakażenia wirusem HIV). Te zaburzenia odporności ponadto nasilają się wraz ze stosowanym leczeniem. I tak problem pogłębiają np. leki immunosupresyjne, konieczne do stosowania przez całe życie u osób po przeszczepach narządów (np. nerki, wątroby, rzadziej serca).
Istotne znaczenie mają czynniki zewnętrzne związane z klimatem. Na przykład w naszej szerokości geograficznej częściej pojawiają się infekcje drożdżakowe w okresie letnim, co jest związane z wysoką temperaturą i nadmiernym poceniem się. Zapalenie drożdżakami okolicy międzypalcowej skóry dłoni powstaje na skutek przedłużonego kontaktu rąk z wodą. Ogniska zapalne występują głównie w trzeciej przestrzeni międzypalcowej i następnie szerzą się na powierzchnię dłoni i grzbietu rąk. W tym wypadku rozwojowi infekcji sprzyja praca w wilgotnych warunkach. Narażone są więc zwłaszcza sprzątaczki, gospodynie domowe i ogrodnicy.
Jak leczyć?
W większości przypadków wyprzeń drożdżakowych wystarczające jest postępowanie miejscowe. Jednym z rozwiązań jest cyklopiroksolamina w postaci zawiesiny, która wykazuje działanie nie tylko przeciwgrzybicze, ale również przeciwzapalne, co jest istotne ze względu na charakter zmian. Lek należy aplikować 2 razy dziennie przez 4 tygodnie, przy czym poprawę zauważymy już po kilku zastosowaniach. Jeśli zmiany są bardzo rozległe i przewlekłe, konieczne może się okazać przyjmowanie leków doustnych. W takich przypadkach wskazana jest wizyta u specjalisty dermatologa. Pamiętajmy, że zapalenia drożdżakowe skóry mają tendencję do nawracania. Dlatego oprócz sumiennego stosowania preparatów leczniczych należy utrzymać skórę w czystości oraz dbać, aby była sucha. Ważne jest również noszenie odpowiednio przewiewnej odzieży, która zapewnia dostęp do świeżego powietrza. Cyklopiroksolamina daje dobre efekty, które trzeba podtrzymać trwałymi zmianami w codziennych nawykach, w przeciwnym razie choroba może szybko powrócić.
Powiązane artykuły:
Leczenie grzybicy >>
Czy grzybica skóry jest zaraźliwa i jak można jej zapobiec? >>
Grzybice skóry gładkiej >>
Bibliografia:
- Kalra M.G., Higgins K.E., Kinney B.S.: Intertrigo and secondary skin infections. Am Fam Physician., 2014 Apr 1, 89(7):569–73.
- Elewski B.: Grzybicze zakażenia skóry. Alfa Medica Press: Bielsko-Biała, 2000.
- Jabłońska S., Majewski S.: Choroby skóry i choroby przenoszone droga płciową. PZWL: Warszawa, 2005.
[http://www.dermnetnz.org/topics/candidiasis-of-skin-folds/]. (dostęp 18.02.2017).