Czym jest wydzielina z pochwy?

Skąd bierze się śluz z pochwy? Czy zawsze jest oznaką nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu rozrodczego? Absolutnie nie. Jest on wytwarzany ciągle, również u zupełnie zdrowych kobiet, a za jego produkcję odpowiedzialne są przede wszystkim gruczoły szyjki macicy.

W pochwie stale obecne są rozmaite drobnoustroje, tworzące jej naturalną mikroflorę. U kobiety zdrowej przeważają wśród nich pałeczki kwasu mlekowego, które powodują, że pH pochwy jest kwaśne, co chroni przed rozwojem patogennej flory bakteryjnej. Kiedy w układzie rozrodczym nie dzieje się nic złego, śluz nie powoduje uczucia dyskomfortu, pełni natomiast wiele ważnych dla kobiecego organizmu funkcji.

 

Prawidłowa wydzielina z pochwy

Kiedy w układzie rodnym rozwija się infekcja, stan zapalny lub inny proces chorobowy, śluz często zmienia się w upławy – staje się bardziej obfity i zmienia swój wygląd oraz zapach. Jaka jest prawidłowa wydzielina z pochwy? Skąd wiadomo, że nie jest ona patologicznie zmieniona?

Fizjologiczny śluz powinien być przede wszystkim:

• Mało obfity. Jego ilość nie powinna powodować dyskomfortu i łatwo wchłaniać się w bieliznę, nie wymagając noszenie wkładek higienicznych lub podpasek.

• Niemal bezwonny. Naturalny śluz właściwie nie ma zapachu, nie jest wyczuwalny nawet z niewielkiej odległości.

• Prawie bezbarwny. Prawidłowa wydzielina z pochwy nie ma koloru. Jedynie w momentach, kiedy staje się bardziej gęsta (np. około owulacji) może być lekko biaława, a niekiedy – żółtawa. Wszelkie wątpliwości co do jej barwy warto jednak skonsultować z lekarzem.

Czemu służy śluz z pochwy? Jest on niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego. Przede wszystkim chroni narządy przez szkodliwym działaniem drobnoustrojów, przed infekcjami i chorobami, zapewniając im optymalne środowisko. Ponadto śluz chroni pochwę przez podrażnieniami i uszkodzeniami, np. dając odpowiedni poślizg podczas współżycia. Bierze on także udział w zdolnościach rozrodczych, stanowiąc nośnik dla podążających w stronę komórki jajowej plemników.

Wodnista wydzielina z pochwy

Warto wiedzieć, że nawet prawidłowa wydzielina z pochwy może zmieniać swój wygląd, konsystencję oraz obfitość, i że nie zawsze jest to związane ze stanem patologicznym. Zmiany towarzyszą bowiem wahaniom hormonów, które mają miejsce wraz z trwaniem cyklu menstruacyjnego. Cykl zaczyna się miesiączką charakteryzującą się krwawieniem trwającym zwykle 4-5 dni. Kiedy krwawienie ustaje, wydzielina z pochwy jest wodnista, właściwie bezbarwna, ma jednolitą, ale rzadką konsystencję. Później jednak zaczyna się zwiększać swoją obfitość i elastyczność, który to proces osiąga moment szczytowy w czasie owulacji. Wodnista wydzielina z pochwy przypomina wówczas białko jaja kurzego – jest niemal przezroczysta i bardzo rozciągliwa, dzięki czemu stanowi najlepszy nośnik dla męskich komórek rozrodczych.

Zmiany w konsystencji śluzu mają więc swoje praktyczne zastosowanie i zwiększają jego naturalną funkcjonalność. Kiedy dni płodne i owulacja przemijają, ilość wydzielanego przez gruczoły śluzu znów spada i jest mniejsza aż do kolejnej miesiączki. Wraz z cyklem, może zmieniać się nieco również barwa wydzieliny. Przez zwiększenie gęstości w momencie płodnym bywa ona bardziej biaława lub nawet nieco żółtawa. U niektórych kobiet śluz przybiera barwę brunatną na dzień czy dwa przed oraz po menstruacji, co jest związane ze śladową obecnością w nim krwi. Z reguły nie jest to powodem do niepokoju, jednak jakiekolwiek wątpliwości należy zgłosić swojemu lekarzowi.

Ilość śluzu rośnie także w momentach seksualnego podniecenia. Wodnista wydzielina z pochwy podczas stosunku ma za zadanie zapewnić komfort i uchronić błonę śluzową pochwy oraz skórę wokół jej ujścia przed otarciami, uszkodzeniami i podrażnieniem. Tworzy również naturalną barierę ochronną przed mikroorganizmami, dla których współżycie jest momentem ułatwionego ataku na układ rozrodczy.

Lepka wydzielina z pochwy

O ile w ciągu dni płodnych śluz wyściełający ściany pochwy jest wodnisty i rozciągliwy, o tyle po owulacji staje się zupełnie inny – lepki, gęsty i zwarty. Dlaczego? Zmiana ta również ma swoje praktyczne zastosowanie i związana jest z funkcjonalnością śluzu. Biała, lepka wydzielina z pochwy ma za zadanie tworzyć swego rodzaju blokadę dla męskich komórek rozrodczych, a nie być dla nich nośnikiem, jak w czasie dni płodnych.

Biała, a niekiedy też żółtawa wydzielina z pochwy przed miesiączką jest zjawiskiem naturalnym, pod warunkiem, że jej obfitość nie wywołuje dyskomfortu oraz nie towarzyszą jej żadne niepokojące objawy. Może być zauważalna na bieliźnie, jednak jej ilość nie powinna wywoływać dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu.

Tuż przed miesiączką w śluzie mogą pojawić się niewielkie ilości krwi zabarwiające go na brązowy kolor. Jest to zjawisko normalne, o ile plamienie nie jest obfite i nie trwa zbyt długo. Wszelkie wątpliwości z nim związane najlepiej skonsultować z ginekologiem.

Nieprawidłowa wydzielina z pochwy

Kiedy wydzielina z pochwy świadczy o rozwijającym się w układzie rozrodczym stanie patologicznym. Jak odróżnić upławy od prawidłowego śluzu? Biała i gęsta wydzielina staje się powodem do niepokoju, kiedy zmienia się jej konsystencja. Widoczne w niej grudki przypominające twarożek mogą towarzyszyć rozwijającej się infekcji grzybiczej, będącej powszechną dolegliwością. Serowatej wydzielinie przy grzybicy towarzyszy zwykle dokuczliwy świąd i podrażnienie okolic intymnych. Zwykle nie ma ona żadnego charakterystycznego zapachu i jest właściwie bezwonna.

Obfita wydzielina o szarawym zabarwieniu i nieprzyjemnym, rybim zapachu jest natomiast charakterystyczna dla bakteryjnych infekcji pochwy. Rzadziej towarzyszą jej świąd i podrażnienie, jednak jej pojawienie się – podobnie jak w przypadku symptomów grzybicy – wymaga niezwłocznej konsultacji z lekarzem.

Za wydzielinę nieprawidłową uznaje się również tę o żółtym lub zielonawym zabarwieniu. Kolor taki może świadczyć o obecności ropy, a tym samym – stanu zapalnego. Obecność ropy oraz krwi (o ile nie jest związana z nadchodzącą lub przemijającą menstruacją) jest podstawą do wizyty u ginekologa. Żadnych nieprawidłowości w pracy układu rozrodczego nie można lekceważyć, ponieważ – bez właściwego leczenia – mogą one prowadzić do poważnych powikłań i zdrowotnych konsekwencji.

 

Powiązane artykuły:

Upławy – co oznacza biała wydzielina z pochwy? >>
Higiena intymna – jak pielęgnować okolice intymne? >>
Objawy grzybicy pochwy – jakie są? >>

Bibliografia:

1. W. Pschyrembel, G. Strauss, E. Petri, Ginekologia praktyczna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2014,

2. E. Lanjouw, S. Ouburg, H. J. de Vries, A. Stary, K. Radcliffe, M. Unemo, Europejskie zalecenia dotyczące postępowania diagnostycznego i leczniczego w zakażeniach Chlamydia trachomatis 2015, Przegląd Dermatologiczny, 2017/33. A. Kasprowicz, A. Białecka, Atlas stopni czystości pochwy. Procedury badawcze, interpretacje wyników, Medpharm, 2012

3. E. Dmoch-Gajzlerska, M. Rabiej, Niepokojące objawy zmuszające kobiety do wizyty u lekarza ginekologa w okresie pomenopauzalnym — doniesienie wstępne, w: Gerontologia Polska, tom 15, nr 4, 149–152

4. M. Zdrodowski, Stany zapalne pochwy, Klinika Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej UMB https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/WL_jednostki/klinika_ginekologii/zdrodowski_stany_zapalne_pochwy.pdf [02.03.2022]5. M. Staniszewska, M. Bondaryk, M. Kowalska, U. Magda, M. Łuka, Z. Ochal, W. Kurzątkowski, Patogeneza i leczenie zakażeń Candida SPP., w: Postępy Mikrobiologii, 2014, 53, 3, 229–240 http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5332014229.pdf [02.03.2022]