Wszystko o kandydozie skóry. Przyczyny, objawy i leczenie
Kandydoza skóry to choroba, która może pojawić się zarówno w obrębie fałdów skórnych, jak i w przestrzeni międzypalcowej. Podpowiadamy, kogo najczęściej dotyka, dlaczego się pojawia, jakie objawy wywołuje oraz jak ją leczyć.
Czym jest kandydoza skóry
- wyprzenie drożdżakowe fałdów
- wyprzenie drożdżakowe międzypalcowe
Kandydoza skóry może również obejmować kąciki ust, zwykle dwustronnie.
Schorzenie to występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci (u niemowląt pod postacią zapalenia pieluszkowego skóry powikłanego kandydozą). Często u starszych osób wiąże się z zaniedbywaniem higieny osobistej.
Co przyczynia się do powstania kandydozy
Drożdżaki z rodzaju Candida stanowią składnik naturalnej flory bakteryjnej człowieka. Mogą być wykryte u co drugiej osoby, a do zmian chorobowych dochodzi pod wpływem czynników sprzyjających rozwojowi infekcji grzybiczej.
Czynnikami wewnętrznymi sprzyjającymi pojawieniu się kandydozy skóry są: cukrzyca, otyłość, neutropenia (stan, w którym dochodzi do znacznego obniżenia zawartości we krwi jednej z populacji białych krwinek – neutrofilów), leczenie kortykosteroidami (hormonami steroidowymi - kortyzolem, kortykosteronem i kortyzonem) oraz antybiotykami, awitaminoza, pierwotne lub nabyte niedobory odporności (np. zakażenie wirusem HIV), chemioterapia, zaburzenia hormonalne czy też nadmierna potliwość.
Do czynników zewnętrznych należą mikrourazy oraz maceracja naskórka, wynikające z moczenia lub zwiększonej potliwości skóry. Dlatego na zakażenia drożdżakowe są bardziej narażone osoby zajmujące się na co dzień sprzątaniem czy ogrodnictwem.
Czynnikiem ryzyka jest również nadmierna potliwość, przegrzewanie, wysokie temperatury powietrza i ogólnie gorący klimat. Dlatego też kandydoza skóry pojawia się częściej w okresie letnim, gdy skóra w wyniku ciepła bardziej się poci.
Objawy kandydozy
W wyprzeniu drożdżakowym fałdów występują czerwone zmiany skórne, pęknięcia skóry, złuszczanie się i uszkodzenie naskórka. Wokół zmian skórnych pojawiają się drobne pęcherzyki i nadżerki zwane satelitami. Określenie „satelity” bierze się stąd, że wykraczają one poza obręb fałdu skórnego. Zmiany zapalne są umiejscowione na obszarach skórnych o zwiększonej wilgotności i potliwości: fałdach pach, pachwin, pod biustem i w szparze międzypośladkowej. U osób otyłych pojawiają się w fałdach skórnych brzucha i okolicach podsutkowych.
W wyprzeniu drożdżakowym międzypalcowym zakażenie obejmuje najczęściej przestrzeń między III. a IV. palcem oraz między IV. a V. palcem. Dotyczy częściej przestrzeni międzypalcowej rąk, rzadziej stóp. Objawia się czerwonymi ogniskami oraz głębokimi, bolesnymi pęknięciami wraz uszkodzeniem naskórka.
Kandydoza kącików ust objawia się zazwyczaj ich obustronnymi pęknięciami wraz z pojawianiem się nadżerek.
Leczenie kandydozy skóry
Zgodnie z rekomendacją ekspertów Sekcji Mikologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, terapia wyprzeń drożdżakowych w większości przypadków polega na przemywaniu zmian skórnych 2% kwasem bornym oraz stosowaniu leczenia miejscowego preparatami o działaniu przeciwgrzybiczym i przeciwzapalnym (w postaci zawiesiny, maści, kremu lub żelu) zawierającymi cyklopiroksolaminę, natamycynę, clotrimazol, ketokonazol lub ekonazol (zalecane aplikowanie preparatu 2 razy dziennie). Terapia trwa około 4 tygodni. Ze względu na swoje działanie przeciwgrzybicze, ale również przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, szczególnie zalecana jest cyklopiroksolamina.
Obszary skóry zakażone kandydozą należy często myć, odpowiednio osuszać i zapewnić im dostęp powietrza. Ważne jest stosowanie bielizny i ubrań z naturalnych włókien oraz regularna ich zmiana. Do osuszania miejsc chorobowo zmienionych można stosować:
- okłady z nadmanganianu potasu,
- fiolet gencjany,
- preparaty zawierające tlenek cynku,
- zasypki z talku.
Powiązane artykuły:
Wyprzenia drożdżakowe >>
Grzybica stóp u dzieci - jak leczyć zmiany między palcami? >>
Czy grzybica skóry jest zaraźliwa i jak można jej zapobiec? >>
Bibliografia:
- Leczenie powierzchownych zakażeń grzybiczych – rekomendacje ekspertów Sekcji Mikologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Romuald Maleszka , Zygmunt Adamski , Jacek Szepietowski , Eugeniusz Baran, Przegląd Dermatologiczny 2015, 102, 305–315
- Kalra M.G., Higgins K.E., Kinney B.S.: Intertrigo and secondary skin infections. Am Fam Physician., 2014 Apr 1, 89(7):569–73.
- N. S Scheinfeld, „Cutaneous Candidiasis”, Medscape.com (May 22, 2018) https://emedicine.medscape.com/article/1090632
- „Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową” Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski (PZWL, Warszawa 2017)
- „Leczenie chorób skóry” red. Andrzej Kaszuba (Elsevier Irban&Partner, Wrocław 2009)
- „Leczenie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową” red. Jacek Szepietowski i Adam Reich (PZWL, Warszawa 2018)
