Swędzenie pochwy – co oznacza świąd okolic intymnych?
Swędzenie pochwy to dolegliwość, która jest niezwykle uporczywa i bardzo utrudnia normalne funkcjonowanie. Przeczytaj, skąd się bierze i jak sobie z nią radzić.
Przyczyny świądu pochwy
Niektórzy twierdzą, że świąd jest gorszy niż ból, bo trudniej z nim walczyć. Być może jest w tym jakaś racja, ponieważ środki przeciwbólowe działają stosunkowo szybko i skutecznie, podczas gdy na swędzenie nie ma właściwie tabletki, która przyniosłaby szybką i pełną ulgę.
W przypadku świądu niwelowanie objawów polega głównie na eliminowaniu ich przyczyn. Swędzenie zewnętrznych narządów rodnych i pochwy, może być spowodowane różnymi czynnikami.
Przeważnie jednak są to różnego rodzaju infekcje, spośród których występujące najczęściej to:
- infekcja grzybicza. Przeważnie wywoływana przez grzyby z rodziny Candida albicans. Objawia się właśnie swędzeniem oraz podrażnieniem okolic intymnych, a także obecnością gęstej, serowatej wydzieliny, która pozbawiona jest zapachu. Symptomy te rozwijają się szybko – zazwyczaj w ciągu kilku godzin;
- infekcja bakteryjna. W jej przebiegu rzadziej dochodzi do podrażnienia i swędzenia miejsc intymnych, jednak przy dużym namnożeniu bakterii świąd również się pojawia. Wydzielina przy infekcji bakteryjnej zwykle jest wodnista, bezbarwna lub biaława, ale ma dość intensywny, nieprzyjemny zapach (tak zwany rybi zapach);
- infekcja mieszana. Jest to infekcja wywołana zarówno grzybami, jak i bakteriami. Wymienione symptomy mogą więc pojawiać się łącznie, z różnym nasileniem (w zależności od tego, które drobnoustroje namnażają się bardziej intensywnie).
Oprócz infekcji świąd okolic intymnych może mieć jeszcze inne podłoża. Pacjentki często skarżą się również na swędzenie pochwy po:
- stosunku – tu zwykle przyczyną jest podrażnienie mechaniczne lub drobne uszkodzenia błony śluzowej;
- miesiączce – podczas miesiączki trudniej jest utrzymać właściwą higienę miejsc intymnych; krwawienie i stosowanie produktów higienicznych zwiększają ryzyko podrażnienia, które może skutkować wystąpieniem świądu;
- antybiotyku – stosowanie antybiotykoterapii zwiększa ryzyko wystąpienia grzybicy, dlatego swędzenie pochwy po lekach tego rodzaju wskazuje często na początek kandydozy.
Swędzenie okolic intymnych na zewnątrz
Niekiedy trudno jest dokładnie określić źródło świądu. W przypadku świądu okolic intymnych warto więc zawsze zacząć od obejrzenia skóry dookoła i spróbować ocenić, czy nie jest ona zaczerwieniona, uszkodzona, podrażniona lub obrzmiała.
Pieczenie i swędzenia pochwy może być też wywołane przez czynniki zewnętrzne i nie mieć związku z infekcją. Wśród potencjalnych przyczyn znajdują się:
- alergia na środki czystości – wypranie bielizny w uczulającym detergencie może skutkować reakcją alergiczną objawiającą się m. in. właśnie swędzeniem warg sromowych lub ich okolic;
- zbyt obcisła odzież lub bielizna – niewygodne ubranie bywa przyczyną podrażnień skóry i prowadzi czasem do jej zaczerwienienia, swędzenia, a nawet obrzęku;
- brak cyrkulacji powietrza – swędzeniem skóry objawia się też jej niedotlenienie, które w okolicach intymnych może być wywołane noszeniem sztucznej odzieży wykonanej z nieprzewiewnych materiałów, a także stosowaniem podpasek, wkładek higienicznych i innych nieprzepuszczających wilgoci podkładów.
Należy jednak pamiętać, że każdy rodzaj świądu w obrębie narządów płciowych może oznaczać infekcję. Jeśli więc drogą eliminacji wyklucza się podrażnienie skóry, należy zgłosić się do lekarza celem rozpoznania rodzaju zakażenia i rozpoczęcia leczenia.
Jak złagodzić swędzenie pochwy?
Co na swędzenie pochwy można zastosować doraźnie, by szybko poczuć ulgę i zniwelować dokuczliwe objawy? W aptekach dostępnych jest wiele preparatów i leków bez recepty na swędzenie okolic intymnych wywołanych infekcją grzybiczą.
Przeważnie mają one postać globulek dopochwowych lub maści, kremów czy żeli do stosowania miejscowego. Produkty do smarowania mogą być aplikowane zewnętrznie lub we wnętrzu pochwy. Jeśli infekcja umiejscowiona jest głęboko, potrzebny będzie specjalny aplikator, by preparat dotarł w odpowiednie miejsce.
Kiedy można sięgnąć po globulki lub tabletki dopochwowe? Na przykład, gdy substancja czynna musi dotrzeć do wewnętrznych narządów. Należy jednak pamiętać, by umieszczać je odpowiednio głęboko (sposób aplikacji zwykle opisany jest w ulotce).
Aby uniknąć zbyt szybkiego wysunięcia się tabletki, warto stosować ją na noc – w pozycji leżącej dłużej utrzymuje się ona wewnątrz. Niektóre metody leczenia wymagają stosowania leku przez kilka dni, inne środki wystarczy zaaplikować raz, by pozbyć się przykrych dolegliwości. Kiedy ich podłożem jest grzybica, można zastosować preparat zawierający klotrymazol. Niekiedy jednokrotne zastosowanie tej substancji w dużym stężeniu (500 mg) wystarcza, by pozbyć się uporczywych objawów: swędzenia, bólu i upławów.
Należy jednak pamiętać, że nieustąpienie symptomów po zastosowaniu tabletki trzeba niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Nieleczona infekcja może prowadzić do poważniejszych konsekwencji zdrowotnych. Preparatów takich nie powinny też bez nadzoru specjalisty stosować osoby poniżej 16 roku życia.
Domowe sposoby na swędzenie pochwy
Choć w wielu internetowych poradnikach znaleźć można informacje o domowych sposobach na świąd pochwy, to – jeśli u ich podłoża leży infekcja grzybicza lub bakteryjna – najlepiej udać się do lekarza lub zastosować farmaceutyki dostępne w aptece.
Naturalne sposoby mogą jednak skutecznie wesprzeć terapię oraz zapobiegać nawrotom objawów. Wśród takich domowych metod warto wymienić przede wszystkim:
- zapewnienie miejscom intymnym swobodnego dostępu powietrza – zapobiega to podrażnieniom i przyspiesza gojenie tych już istniejących; nocą warto zrezygnować w ogóle z noszenia bielizny, natomiast w ciągu dnia trzeba zadbać o to, by była ona wystarczająco luźna i przewiewna;
- noszenie wygodnej odzieży i bielizny – nieocierającej, niepowodującej podrażnień;
- dbałość o higienę – okolice intymne powinny być utrzymywane w suchości i czystości (nie należy jednak przesadzić z ich myciem, by nie naruszać ich naturalnej bariery ochronnej i flory bakteryjnej);
- używanie delikatnych kosmetyków myjących i pielęgnacyjnych – stosowanie zbyt silnych środków zwiększa ryzyko podrażnień i infekcji.
Powiązane artykuły:
Nieleczona grzybica pochwy – jakie są konsekwencje? >>
Kogo najczęściej dotyka grzybica >>
Higiena intymna – jak pielęgnować okolice intymne? >>
Bibliografia:
- M. Staniszewska, M. Bondaryk, M. Kowalska, U. Magda, M. Łuka, Z. Ochal, W. Kurzątkowski, Patogeneza i leczenie zakażeń Candida SPP., w: Postępy Mikrobiologii, 2014, 53, 3, 229–240 http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5332014229.pdf [01.12.2022].
- Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia. pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok, w: Ginekologia Polska, 2008, 79, 638-652
- A. Kasprowicz, A. Białecka, Atlas stopni czystości pochwy. Procedury badawcze, interpretacje wyników, Medpharm, 2012.
- Chpl: Klotrimazol.
