Przyczyny grzybiczej infekcji pochwy

Grzybica pochwy jest powszechną dolegliwością – szacuje się, że każda kobieta doświadcza jej przynajmniej raz w ciągu swojego życia. Dotyka nie tylko kobiety dorosłe, ale niekiedy również dziewczynki.

Za zdecydowaną większość przypadków grzybiczej infekcji pochwy odpowiedzialne są grzyby z rodziny drożdżaków Candida albicans, stąd nazwa „kandydoza” określająca zakażenie tymi właśnie mikroorganizmami. Ich nadmierne namnażanie jest bezpośrednią przyczyną powstania infekcji i wystąpienia dokuczliwych objawów.

Najczęstszymi przyczynami infekcji grzybiczej pochwy jest obecność niektórych czynników predysponujących organizm do zakażenia. Wśród nich warto wymienić:

• ogólne osłabienie organizmu,

• spadek odporności,

• antybiotykoterapia,

• zaburzenia mikroflory okolic intymnych,

• niedostateczna higiena,

• niewłaściwa pielęgnacja (np. zaburzająca naturalne pH).

Do zakażenia grzybami może dochodzić podczas kontaktów seksualnych z zarażonym partnerem, istnieją jednak również inne okoliczności, takie jak:

• korzystanie z publicznej toalety,

• kąpiel w basenie,

• używanie zanieczyszczonego ręcznika, gąbki, bielizny.

U osoby zdrowej pewna ilość bakterii i grzybów stale zasiedla organizm. Wymienione czynniki mogą jednak powodować zaburzenia mikroflory i prowadzić do nadmiernego namnażania się drobnoustrojów.

Objawy grzybiczej infekcji pochwy

Grzybicza infekcja intymna rozwija się niezwykle szybko, a nasilenie objawów następuje w ciągu kilkunastu, a niekiedy nawet kilku godzin. Szybko stają się one dokuczliwe i trudno je przeoczyć, choć niekiedy zdarza się bezobjawowy przebieg infekcji. Są to jednak rzadkie przypadki.

Pierwsze objawy infekcji grzybiczej pochwy to przede wszystkim:

• świąd – bywa najwcześniejszym symptomem zakażenia, szybko się nasila, utrudniając codzienne funkcjonowanie i różne fizyczne aktywności,

• podrażnienie – skóra okolic intymnych jest niezwykle delikatna i podatna na podrażnienia, dlatego przy zakażeniu od razu staje się zaczerwieniona, a często również piecze i kłuje.

W miarę postępu i rozwoju zakażenia początkowe objawy przybierają na sile, a do tego pojawiają się nowe. Najbardziej charakterystycznym jest gęsta wydzielina z pochwy. Ma ona z reguły biały kolor i

konsystencję serka, ponieważ zbija się w niewielkie grudki. Jej zauważenie zwykle nie jest trudne, ponieważ często wycieka obficie i oblepia bieliznę oraz skórę wokół ujścia pochwy. Wydzielina zwykle nie ma zapachu, mimo to przyczynia się do sporego dyskomfortu, a ponadto utrudnia utrzymanie czystości i suchości miejsc intymnych, czym wywołuje pogłębienie podrażnień. Wilgoć nie tylko sprzyja namnażaniu grzybów, ale też zwiększa podatność skóry na otarcia i uszkodzenia.

Grzybicy pochwy może też niekiedy towarzyszyć ból. Dolegliwości bólowe najpierw odczuwalne są głównie podczas współżycia, później jednak nasilają się i utrzymują stale, a czasem nawet promieniują w kierunku pachwin czy odbytu.

Infekcja grzybicza czy bakteryjna?

Jak rozpoznać, jakie drobnoustroje zaatakowały miejsca intymne – czy jest to infekcja grzybicza czy bakteryjna? Rozróżnić je można np. po wyglądzie i woni wydzieliny. Wydzielina towarzysząca grzybicy jest gęsta, biała, grudkowata i niemal bezwonna. Infekcja bakteryjna natomiast objawia się wydzieliną wodnistą, szarawą lub białawą, o rzadkiej konsystencji i nieprzyjemnym „rybim” zapachu.

Infekcja bakteryjna przebiega z reguły bez dolegliwości bólowych, które mogą pojawić się podczas grzybicy, oraz bez podrażnień miejsc intymnych. Brak podrażnień to często też brak świądu, choć niekiedy przy nadmiernym namnażaniu bakterii swędzenie może dokuczać, podobnie jak przy kandydozie.

Bez względu na to, czy infekcja bakteryjna czy grzybicza atakuje okolice pochwy, należy bezzwłocznie podjąć odpowiednie leczenie. Zakażenia nieleczone zawsze mogą prowadzić do poważniejszych powikłań i do dużego nasilenia przykrych objawów utrudniających normalne funkcjonowanie. Warto jednak pamiętać, że leczenie tych infekcji jest różne. Substancje hamujące rozwój grzybów przy zakażeniu bakteryjnym będą nieskuteczne i odwrotnie.

Leki na grzybicze infekcje pochwy

Choć grzybicze infekcje intymne najczęściej wywoływane są przez Candida albicans, zdarza się, że u podłoża problemu leżą inne grzyby. To dlatego wiele leków posiada szerokie spektrum działania przeciwgrzybiczego, działając na różne rodzaje tych mikroorganizmów.

Substancja czynna leków na infekcję grzybiczą pochwy ma za zadanie hamowanie namnażania grzybów oraz niszczenie tych już istniejących. Środki przeciwgrzybicze mają różną postać, jednak w przypadku zakażenia pochwy i sromu najczęściej zaleca się stosowanie globulek lub tabletek dopochwowych uderzających wprost w źródło problemu. Zwykle tabletkę należy umieścić najgłębiej, jak to możliwe, przed snem, by w pozycji leżącej nie uległa ona przemieszczeniu.

W aptekach dostępne są leki bez recepty na infekcję grzybiczą pochwy, które wykazują wysoką skuteczność w początkowej fazie zakażenia. Najlepiej sięgać po nie już po zaobserwowaniu pierwszych symptomów, takich jak pieczenie i swędzenie. Terapię można wspierać lekami o działaniu miejscowym, takimi jak maści, żele czy kremy przeciwgrzybicze. Ich aplikowanie może przynieść szybką ulgę, niwelując świąd i łagodząc podrażnienie.

Jak wyleczyć infekcję grzybiczą pochwy, kiedy leki miejscowe okazują się nieskuteczne? Wówczas przeważnie konieczne jest przyjmowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych dostępnych wyłącznie na receptę.

Domowe sposoby na grzybicze infekcje pochwy

Jak leczyć grzybiczą infekcję pochwy naturalnymi, domowymi sposobami? Po pierwsze – nie mogą one stanowić podstawy leczenia, a jedynie powinny wspierać tradycyjną terapię. Najlepszym rozwiązaniem tego rodzaju jest po prostu właściwa higiena. Podczas rozwijającego się zakażenia należy dbać o czystość i suchość okolic intymnych, co jest wówczas szczególnie trudne ze względu na obfitą, gęstą wydzielinę. Warto także zapewnić podrażnionym miejscom możliwie jak najbardziej swobodny dostęp świeżego powietrza (np. poprzez spanie w koszuli nocnej, bez bielizny).

Co jeszcze na infekcję grzybiczą pochwy działa kojąco i łagodząco? Dobrym sposobem na niwelowanie objawów jest przywracanie odpowiedniego pH miejsc intymnych, które podczas zakażenia ulega zaburzeniu. Pomocne mogą być płyny do higieny intymnej o specjalnym składzie regulującym kwasowość. W czasie dolegliwości zaleca się również:

• noszenie luźnej, przewiewnej odzieży i bielizny wykonanej z naturalnych materiałów,

• częste, ale delikatne podmywanie,

• unikania perfumowanych kosmetyków pogłębiających podrażnienia,

• częste wymienianie tamponów i podpasek podczas menstruacji,

• używanie jednorazowych ręczników papierowych do osuszania umytych miejsc.

Należy jednak pamiętać, że domowe sposoby na infekcję grzybiczą pochwy wspomagają tradycyjną terapię lekami przeciwgrzybiczymi, ale nie mogą całkiem jej zastąpić. Naturalne metody niwelują objawy, ale nie likwidują ich przyczyny, przez co grzyby namnażają się mimo ich stosowania.

 

Powiązane artykuły:

Grzybica pochwy w ciąży – w I, II i III trymestrze >>
Swędzenie pochwy – co oznacza świąd okolic intymnych? >>
Nieleczona grzybica pochwy – jakie są konsekwencje? >>

Bibliografia:

1. M. Staniszewska, M. Bondaryk, M. Kowalska, U. Magda, M. Łuka, Z. Ochal, W. Kurzątkowski, Patogeneza i leczenie zakażeń Candida SPP., w: Postępy Mikrobiologii, 2014, 53, 3, 229–240 http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5332014229.pdf [01.03.2022]

2. Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok, w: Ginekologia Polska, 2008, 79, 638-652