Im mniej cukrów prostych, tym lepiej

Cukry proste to główne źródło energii dla grzybów, sprzyjające ich rozwojowi. Dlatego osoby, które walczą z grzybicą, powinny zdecydowanie ograniczyć ilość cukrów prostych w posiłkach. Pacjenci często czują potrzebę jedzenia słodyczy, są rozdrażnieni, mają problemy z koncentracją i ciągle są głodni. To konsekwencja diety obfitującej w łatwo przyswajalne węglowodany. Sprzyja ona rozwojowi grzybów oraz nasila objawy kolonizacji. W takim przypadku zaleca się wzbogacenie posiłków o produkty zbożowe nieoczyszczone, pełnoziarniste, razowe pieczywo na zakwasie, ryż dziki, kasze, np. gryczaną, pęczak, jaglaną, owsianą. Produkty te, oprócz węglowodanów, dostarczają także błonnika pokarmowego, który wydłuża czas ich trawienia. Błonnik jest również źródłem witamin z grupy B. To istotna informacja, ponieważ grzybica zwiększa zapotrzebowanie organizmu na te witaminy. Pacjenci mają niedobory witamin z grupy B, ponieważ grzyby zużywają duże ich ilości.

Mleko i jego przetwory zawierają cukier - laktozę, dlatego ich spożycie powinno być ograniczone do minimum. Przetwory mleczne, np. śmietana, ser biały czy żółty są produktami przetworzonymi, poddanymi procesowi homogenizacji oraz pasteryzacji zmieniającej strukturę białek. Białka te nie są wówczas trawione. Zalegając w jelitach fermentują i powodują zaburzenia ze strony układu pokarmowego, m. in. w postaci wzdęć. Dłuższy czas przebywania w jelitach powoduje, że produkty te stają się pożywką dla grzybów. Wyjątek stanowią kefiry, które dostarczają probiotyków, czyli bakterii korzystnie wpływających na florę jelitową. Mogą one być spożywane okazjonalnie, maksymalnie 1-2 razy w tygodniu. Alternatywą dla mleka mogą być niesłodzone roślinne napoje, np. owsiane czy jaglane.

Produkty o wysokim indeksie glikemicznym są często produktami przetworzonymi, zawierającymi duże ilości cukrów prostych i małe ilości błonnika pokarmowego, czyli stanowią doskonałą pożywkę dla rozwijających się grzybów. Im wyższy IG spożywanych produktów, tym wyższe stężenie glukozy we krwi i szybki jej spadek na skutek działania hormonów m.in. insuliny. Spożywając takie produkty, szybko robimy się głodni i dostarczamy organizmowi kolejną porcję cukrów.

Zróbmy miejsce dla żywności nieprzetworzonej

Podstawą jadłospisu osób z grzybicą powinny być świeże warzywa, dostarczające bardzo małych ilości węglowodanów prostych, ale za to znacznych ilości błonnika pokarmowego. Ułatwiają one pracę jelit i oczyszczają je z toksyn. Warzywa najlepiej jest jeść surowe lub krótko gotowane na parze.

Korzystne działanie wykazują cebula i czosnek, które mają właściwości grzybobójcze oraz dostarczają oligosacharydów, będących pożywką dla prawidłowej flory bakteryjnej jelit. Probiotyki, czyli dobre z punktu widzenia zdrowia bakterie i drożdże, pozwalają odbudować właściwą florę oraz wzmocnić układ odpornościowy. Ich naturalnym źródłem są produkty kiszone, np. kapusta, czy ogórki. Dla osób, które nie mają problemów z tolerowaniem laktozy, źródłem probiotyków mogą też być kefiry i maślaki o naturalnym smaku. Fermentowane produkty mleczne nie powinny jednak zbyt często pojawiać się w menu z racji zawartości cukru mlecznego - laktozy, który może stanowić pożywkę dla grzybów.

W menu powinny się także znaleźć takie produkty, jak ryby morskie, np. świeże sardynki, szprotki, śledzie, halibuty czy łososie oraz orzechy, np. włoskie, a także nasiona, np. siemię lniane i małe ilości olei roślinnych np. lniany, rzepakowy czy oliwa z oliwek. Wszystkie te produkty zawierają przeciwzapalne kwasy omega-3, które wspomagają walkę z grzybami.

W diecie wspomagającej walkę z grzybicą ważne jest także prawidłowe nawodnienie organizmu. Woda wypłukuje toksyny produkowane przez grzyby oraz wspomaga działanie błonnika pokarmowego w jelitach. Należy wypijać min. 2,5-3 l płynów w ciągu doby. Najodpowiedniejsze będą: woda mineralna, napoje roślinne, herbatki owocowe i ziołowe. Wodę należy pić małymi łykami, regularnie w ciągu całego dnia. Dzięki temu organizm będzie prawidłowo nawodniony.

Jak przygotowywać posiłki?

Przy nadmiernej ilości grzybów w organizmie warto pamiętać o regularnym jedzeniu niewielkich objętościowo posiłków. Istotne jest też odpowiednie przygotowanie dań oraz właściwy dobór składników. Przeciążone, nieszczelne jelita wymagają regeneracji i odbudowy właściwej flory bakteryjnej. Najlepsze przy takim stanie jelit jest jedzenie lekkostrawne i niskotłuszczowe. Unikajmy ostrych przypraw, takich jak chili, ostra papryka czy curry, które dodatkowo obciążają przewód pokarmowy. Powinno się również wystrzegać produktów wzdymających.

Etapy leczenia żywieniowego w grzybicy

Leczenie żywieniowe grzybicy można podzielić na 3 etapy. Każdy z nich trwa 7-10 dni. W pierwszym podstawę menu stanowią mięso, ryby, jaja, warzywa, niesłodzone napoje roślinne oraz chudy nabiał z mleka koziego i owczego. Dozwolone są potrawy sporządzane z jajek, np. omlety, a także tłuste ryby morskie, chude mięso, np. drób bez skóry, cielęcina, królik, zupy warzywne, np. brokułowa, kalafiorowa, dyniowa, barszcz czerwony czy pomidorowa.
W drugim etapie powoli włącza się do diety produkty zbożowe, zaczynając od jednego posiłku np. z chlebem razowym na zakwasie. Należy też uwzględnić w posiłkach cebulę oraz czosnek. W trzecim etapie menu powinno zawierać 2 posiłki z produktami zbożowymi. Do diety włącza się orzechy, nasiona i ewentualnie kefir naturalny.
Po zakończonym procesie leczenia farmakologicznego i żywieniowego objawy powinny ustąpić. Można wtedy wdrożyć profilaktykę przeciwgrzybiczą.

Profilaktyka żywieniowa grzybicy

Wskazane jest spożywanie warzyw, kiszonej kapusty, kiszonych ogórków, niektórych owoców, np. cytryny, żurawiny, kwaśnych jabłek, brzoskwiń, moreli, jagód, malin, wiśni, kiwi, grejpfrutów oraz przetworów mlecznych, np. serów twarogowych, jogurtów, kefirów o naturalnym smaku, chudego mięsa, tłustych ryb morskich, jaj, pełnoziarnistych, nieoczyszczonych produktów zbożowych, olejów roślinnych, orzechów, nasion, ziół, wody mineralnej, herbatek owocowych i ziołowych.

Zastosowanie powyższych ograniczeń znacznie zmniejszy ryzyko pojawienia się grzybicy, nawrotów choroby, a także wspomoże leczenie farmakologiczne.

 

Powiązane artykuły:

Wszystko o grzybicy >>
Leczenie grzybicy >>
Wszystko o kandydozie skóry. Przyczyny, objawy i leczenie >>

Bibliografia:

1. Assaf A.M., Amro BI., Mashallah S. i in.: Antimicrobial and anti-inflammatory potential therapy for opportunistic microorganisms, J Infect Dev Ctries, maj 2016, nr 31; 10 (5), str. 494-505.
2. De la Casa Moreno, Soriano del Castillo JM., Micó Pascual L.: Dietetic-therapeutic intervention in Candidiasis intestinal, Nutr Hosp., wrzesień 2014, nr 1;30 (3), str. 686-689.
3. Oncel MY., Araiyci S., Uras N. i in.: Role of probiotics in prevention of Candida colonization and invasive candidiasis, J Matern Fetal Neonatal Med., marzec 2016, nr 29 (5), str. 818-819.
4. Woźniakowska-Gęsicka T., Tomczonek-Moruś J.: Zakażenia grzybami Candidia- wyzwanie medycyny XXI wieku, „Pediatria Polska”, listopad/grudzień 2013, nr 88 (6), str. 561-566.